روان سالم چگونه است؟؟؟
نقش ارزشها در
سلامت روان
طبق تحقیقات انجام شده، عامل پیدایش بسیاری ازنا سازگاری
ها و نابهنجاری های روانی ناشی از تضادهای ارزشی و عدم استقرار
یک نظام ارزشی سازمان یافته در فرد ذکر شده است.
اسلام ویژگی های شخصیت نابهنجار و بیمار و به تعبیر اسلامی «فی قلوبهم مرض» را در بعد عقیدتی ، عاطفی ،
عقلانی، شناختی و خصوصیات بدنی بیان کرده است.
یکی از شرایط لازم جهت دست یابی به سلامت روان، برخورداری از یک نظام ارزشی منسجم می باشد.
دراین مقاله به تعریف سلامت روانی و به7 ملاک داشتن روانی سالم از نظر ونتیز اشاره می کنیم.در
مطالعه بعد، سلامت روانی را
از نظر اسلام مورد بررسی قرار خواهیم داد.
در
آستانه قرن بیست و یکم، انسان مضطرب، افسرده و بحران زده ی عصر حاضر، بیش از هر
زمان دیگری خود را درگیر سؤال هایی اساسی می یابد. می توان بر این نکته تأکید کرد
که ارزش ها ،اساس و بنیان یکپارچگی شخصیت سالمند. در حقیقت، ارزش ها، سازمان دهنده
های اصلی اعمال و رفتارهای شخصیت رشدیافته به شمار می روند و سلامت روان، بی تردید،
محصول چنین شخصیتی است. با توجه به روابط موجود بین ارزش ها و سلامت روان، معیارهای
سلامت و بیماری روانی از دیدگاه اسلام مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. اما پیش از
این، تعریفی از سلامت روانی ضروری به نظر می رسد:
تعریف"سلامت
روان"
تاکنون
تعاریف متعددی از «سلامت روان» ارائه شده که همگی بر اهمیت
تمامیت و یکپارچگی شخصیت
تاکید ورزیده اند. گلدشتاین
GOLDSTEIN K،
سلامت روانی را تعادل بین اعضا و محیط در
رسیدن به خود شکوفایی می داند.چاهن
(CHAUHANSS 1991)
نیز سلامت
روانی را وضعیتی از
بلوغ روان شناختی تعبیر می کند که عبارت است از حداکثر
اثربخشی و رضایت به دست آمده
از
تقابل فردی و اجتماعی که شامل احساسات و بازخوردهای مثبت
نسبت به خود و دیگران
می
شود. در سال های اخیر، انجمن کانادایی بهداشت روانی،
«سلامت روانی» را در سه بخش
تعریف کرده است:
بخش اول: بازخوردهای مربوط به «خود» شامل:
الف.
تسلط بر هیجان های خود؛
ب.
آگاهی از ضعف های خود؛
ج.
رضایت از خوشی
های خود.
بخش دوم: بازخوردهای مربوط به دیگران شامل:
الف. علاقه به
دوستی های طولانی و صمیمی؛
ب.
احساس تعلق به یک گروه؛
ج.
احساس
مسئولیت در مقابل محیط انسانی و مادی.
بخش سوم: بازخوردهای مربوط به زندگی
شامل:
الف. پذیرش مسئولیت ها؛
ب.
ذوق توسعه امکانات و علایق خود؛
ج.
توانایی اخذ تصمیم های شخصی؛
د.
ذوق خوب کار کردن.
چاهن
به
ذکر پنج الگوی رفتاری در ارتباط با سلامت روان مبادرت
ورزیده است:
1-
حس
مسئولیت پذیری: کسی که دارای سلامت روان است، نسبت به
نیازهای دیگران حساس بوده و
در
جهت ارضای خواسته ها و ایجاد آسایش آنان می کوشد.
2-
حس اعتماد
به خود:
کسی که واجد سلامت روانی است، به خود و توانایی هایش
اعتماد دارد و مشکلات را پدیده
ای
مقطعی می انگارد که حل شدنی است. از این رو، موانع، خدشه
ای به روحیه او وارد
نمی سازد.
3-
هدف
مداری: به فردی اشاره دارد که واجد مفهوم روشنی از آرمان
های زندگی است و از این رو، تمامی نیرو و خلاقیتش را در
جهت دست یابی به این اهداف
هدایت می کند.
4-
ارزش های
شخصی: چنین فردی در زندگی خود، از فلسفه ای خاص
مبتنی بر اعتقادات، باورها و اهدافی برخوردار است که به
سعادت و شادکامی خود یا
اطرافیانش می انجامد و خواهان افزایش مشارکت اجتماعی است.
5-
فردیت و
یگانگی: کسی که دارای سلامت روان است، خود را جدا و متمایز
از دیگران می شناسد و می
کوشد بازخوردها و الگوهای رفتاری خود را توسعه دهد، به
گونه ای که نه همنوایی کور و
ناهشیارانه با خواسته ها و تمایلات دیگران دارد و نه توسط
دیگران مطرود و متروک می
شود.
ملاک های
سلامت روان
ونتیز
(.VENTIS LW 5991)
سلامت
روان را وابسته به هفت ملاک می داند که عبارتند از:
1-
رفتار
اجتماعی
مناسب؛
2-
رهایی از
نگرانی و گناه؛
3 -
فقدان
بیماری روانی؛
4 -
کفایت
فردی و خودمهارگری؛
5 -
خویشتن
پذیری و خودشکوفایی؛
6 -
توحیدیافتگی و سازماندهی شخصیت؛
7 -گشاده
نگری و انعطاف پذیری.